Śluby Lwowskie Jan MatejkoŚLUBY LWOWSKIE

1 kwietnia 1656 r. odbyła się w katedrze lwowskiej uroczysta Msza święta z udziałem króla Jana Kazimierza. Przewodniczył jej nuncjusz papieski Pietro Vidoni. Podczas nabożeństwa król wraz z senatorami złożył uroczyste ślubowanie. Ogłosił Matkę Boską Królową Korony Polskiej i powierzył jej opiece mieszkańców Rzeczypospolitej. Obiecał także, że postara się chronić chłopów przed niesprawiedliwością i obciążeniami.

Lwowska uroczystość była ważnym wydarzeniem w czasach potopu szwedzkiego, czyli najazdu wojsk szwedzkich na Polskę, rozpoczętego latem 1655 r. Najeźdźcy szybko zajęli większość Rzeczypospolitej, a król polski był zmuszony uciekać na Śląsk. Rabunki i nakładanie przez Szwedów wysokich kontrybucji doprowadziło do powstania antyszwedzkiej partyzantki. Wyznający luteranizm Szwedzi nie cofali się przed rabowaniem i bezczeszczeniem katolickich kościołów. Była to dodatkowa przyczyna wybuchu zbrojnych wystąpień, w których ważną rolę odgrywali chłopi. Jan Kazimierz postanowił powrócić do Polski. W Łańcucie zawiązała się przy królu konfederacja przeciw Szwedom. Walką przeciw najeźdźcom kierował Stefan Czarniecki. W tym czasie król przybył do Lwowa, gdzie złożył uroczyste śluby. Ich celem było wzmocnienie oporu chłopów przeciw Szwedom. Król umacniał także przekonanie o religijnym charakterze konfliktu z wyznającymi protestantyzm Szwedami. Rozpoczął się powolny odwrót wojsk szwedzkich. Po zakończeniu walk Jan Kazimierz nie dotrzymał obietnicy złożonej chłopom.

Wielka Boga Człowieka Matko, Najświętsza Dziewico. Ja, Jan Kazimierz, za zmiłowaniem Syna Twojego, Króla królów, a Pana mojego i Twoim miłosierdziem król, do Najświętszych stóp Twoich przypadłszy, Ciebie dziś za Patronkę moją i za Królową państw moich obieram. Tak samego siebie, jak i moje Królestwo polskie, księstwo litewskie, ruskie, pruskie, mazowieckie, żmudzkie, inflanckie, smoleńskie, czernichowskie oraz wojsko obu narodów i wszystkie moje ludy Twojej osobliwej opiece i obronie polecam, Twej pomocy i zlitowania w tym klęsk pełnym i opłakanym Królestwa mojego stanie przeciw nieprzyjaciołom Rzymskiego Kościoła pokornie przyzywam.
A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie, przyrzekam przeto, tak moim, jak senatorów i ludów moich imieniem, Tobie i Twojemu Synowi, Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi, że po wszystkich ziemiach Królestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będę.
Obiecuję wreszcie i ślubuję, że kiedy za przepotężnym pośrednictwem Twoim i Syna Twego wielkim zmiłowaniem, nad wrogami, a szczególnie nad Szwedem odniosę zwycięstwo, będę się starał u Stolicy Apostolskiej, aby na podziękowanie Tobie i Twemu Synowi dzień ten corocznie uroczyście, i to po wieczne czasy, był święcony oraz dołożę trudu wraz z biskupami Królestwa, aby to, co przyrzekam, przez ludy moje wypełnione zostało.
Skoro zaś z wielką serca mego żałością wyraźnie widzę, że za jęki i ucisk kmieci spadły w tym siedmioleciu na Królestwo moje z rąk Syna Twojego, sprawiedliwego Sędziego, plagi: powietrza, wojny i innych nieszczęść, przyrzekam ponadto i ślubuję, że po nastaniu pokoju wraz ze wszystkimi stanami wszelkich będę używał środków, aby lud Królestwa mego od niesprawiedliwych ciężarów i ucisków wyzwolić.
Ty zaś, o najlitościwsza Królowo i Pani, jakoś mnie, senatorów i stany Królestwa mego myślą tych ślubów natchnęła, tak i spraw, abym u Syna Twego łaskę wypełnienia ich uzyskał.