Na Boże Ciało

Jezus wychodzi na ulicę

Raz w roku, w Boże Ciało, czyli uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, z kościołów wyrusza procesja, przechodząc ulicami miast, miasteczek i wsi. Wędruje do czterech ołtarzy ozdobionych młodymi brzózkami. Ołtarze te symbolizują cztery strony świata, cztery żywioły oraz cztery ewangelie.

Od tego dnia przez tydzień skromniejsze procesje odbywają się wokół świątyń. Wiele osób w Boże Ciało zabiera do domów poświęcone gałązki brzozy. Dawniej wierzono, że rośliny skropione wodą święconą mają bardzo silne właściwości ochronne i uzdrowicielskie. Używano ich jako lekarstwo dla ludzi i zwierząt, a także jako ochronę przed czarami, pożarami i różnymi nieszczęściami.

Święto Bożego Ciała zostało ustanowione po widzeniach, które miała błogosławiona  Julianna z Cornillon we Francji. Ukazywała się jej jasna tarcza księżyca z ciemną plamą. Uznano, że przyczyną tego był brak wśród świąt kościelnych dnia poświęconego Najświętszemu Sakramentowi. Pod ich wpływem biskup Robert ustanowił w 1246 roku takie święto dla diecezji Liege, na terenie dzisiejszej Belgii. W 1264 roku papież Urban IV ustanowił to święto dla całego Kościoła.

Boże Ciało jest ściśle związane z procesjami. Były odprawiane już  w XV wieku w Niemczech, Anglii, Francji, Włoszech i Polsce. W Niemczech procesję w uroczystość Bożego Ciała łączono z procesją błagalną o odwrócenie nieszczęść i dobrą pogodę. W Polsce pierwsza procesja odbyła się w Krakowie w 1320 roku, a sto lat później rytuał ten był już popularny w całym kraju. Głównym celem obchodów Bożego Ciała jest publiczne wyznanie wiary w obecność Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, oddanie Jemu czci i podziękowanie za łaski płynące przez ten Sakrament, a także przebłaganie go za zniewagi wyrządzone przez słabość i oziębłość ludzką oraz bluźnierstwa niewiernych.

Symbol Bożego Ciała stanowi monstrancja, czyli złoty kielich w którym umieszczone jest mistyczne ciało Chrystusa. Niesie ją kapłan w otoczeniu wiernych, strażaków w galowych mundurach, czasami wojskowych,  przedstawicieli organizacji patriotycznych, ministrantów z dzwonkami i harcerzy. Trasa procesji jest przyozdabiana przez ścięte drzewa. W polskiej tradycji mieści się również sypanie kwiatów. Dziewczynki ubrane w białe sukienki w wiankach na głowach rozsypują płatki kwiatów z koszyczków przed Najświętszym Sakramentem. Procesji towarzysza pieśni śpiewane przez wiernych, czytanie Ewangelii przy ołtarzach oraz wygłaszanie kazań przez wyznaczonych kapłanów. W parafii Najświętszego Serca Jezusa i Świętego Floriana w Poznaniu w procesji uczestniczą bamberki w pięknych strojach. Uczestnicy procesji, a zwłaszcza osoby noszące feretrony, chorągwie kościelne i wstęgi oraz mężczyźni zwyczajowo prowadzący i podtrzymujący kapłana niosącego monstrancję i trzymający nad nim baldachim, występują w świątecznych strojach. Wierni pomagają w urządzaniu i dekorowaniu ołtarzy. Okna i balkony domów, znajdujących się przy drodze lub ulicy, którą przechodzi procesja, dekoruje się kwiatami, wystawia w nich obrazy święte oraz symbole religijne.

Aurelia Pawlak