niesmialeRusell powiedział mądre słowa, które dają do myślenia: „Dzisiejsze dziecko nieśmiałe, to to, z którego wczoraj się śmialiśmy”.

Nieśmiałe dziecko zazwyczaj nie stwarza dużych problemów, za to zawsze stoi na uboczu, izoluje się, i to jest poważny problem dla rodziców i nauczycieli. Dziecko, które jest nieśmiałe, ma poczucie niższości i brak wiary w siebie. Obawia się krytyki, wyśmiania, porażki.

Przyczyn nieśmiałości dziecka możemy upatrywać się w uwarunkowaniach biologicznych, osobowościowych i w środowisku rodzinnym. Na dwa pierwsze nie mamy wpływu, ale trzecie oznacza, że możemy wychowaniem wpłynąć na rozwój niektórych cech. Tak, jak można nauczyć malca myć ręce przed każdym posiłkiem, tak samo można pomóc nieśmiałemu dziecku pokonywać strach przed ludźmi. Jeżeli jednak jest odwrotnie – w domu panuje surowa atmosfera, rodzice stosują rygorystyczne metody wychowawcze – wtedy dziecko staje się wrażliwe, nie ma odporności psychicznej i nie wierzy we własne siły. Rodzice, których dzieci są nieśmiałe, często są surowi i skłonni do gniewu, karzą dziecko za niepowodzenia; wymogiem jest bezwzględne posłuszeństwo, lub odwrotnie – rodzice nie oczekują od dziecka niczego. Czynnikiem sprzyjającym nieśmiałości jest nagradzanie podporządkowania się wymogom dorosłych, a także lękliwość rodziców.

Pomoc w pokonywaniu nieśmiałości

Gdy dziecko odczuwa lęk przed nowymi sytuacjami, rodzic może wyjaśnić dziecku, co będzie się działo za dzień czy godzinę czy opowiedzieć, co miłego może go spotkać dzięki tej nowej sytuacji.

Kiedy dziecko ma problem z nawiązywaniem nowych znajomości, warto podać mu kilka przykładów, jak rozpocząć rozmowę z nową osobą. Można także towarzyszyć mu przy nawiązaniu kilku pierwszych znajomości np. na placu zabaw, aby pociecha poczuła się pewniej. Aby jeszcze bardziej ułatwić nawiązywanie znajomości dobrze jest zapraszać inne dzieci do swego domu, bo na swoim terenie dziecko może poczuć się pewniej.

Jeśli maluch boi się oceny innych, warto chwalić go najczęściej jest to możliwe, w różnych sytuacjach i miejscach. Można także porozmawiać, wyjaśnić i nauczyć malucha radzić sobie z krytyką, która przecież zawsze towarzyszy nam w życiu. Prawie każde dziecko ma tremę przed występami; w takich sytuacjach można mu pomóc, robiąc w domu próby generalne, prosząc, aby przygotowało dla rodziców i rodzeństwa piosenkę lub wierszyk, a następnie zaprezentowało się. Niech zebrani nagrodzą to brawami czy małym upominkiem. Warto też wytłumaczyć dziecku, że błędy są rzeczą naturalną i ludzką, i oczywiście podtrzymać pociechę na duchu, mówiąc, że wszystko będzie dobrze i na pewno występ się uda.